ในช่วงขวบปีแรกของลูกน้อย นอกจากการกินอิ่มนอนหลับที่มีความสำคัญอย่างมากต่อการเจริญเติบโตแล้ว “การเล่น” ก็มีส่วนสำคัญไม่แพ้กัน โดยเฉพาะการเล่นกับคุณพ่อคุณแม่ผ่านกิจกรรมต่างๆ ซึ่งนอกจากจะเป็นการเสริมพัฒนาการอย่างรอบด้าน ยังช่วยสานสัมพันธ์ของครอบครัวด้วยความรักความอบอุ่นที่หาไม่ได้จากที่ไหน และจะส่งผลดีต่อไปในระยะยาวแน่นอนค่ะ
เด็กวัย 0-3 เดือน
ปูไต่
เล่นปูไต่โดยใช้นิ้วไล่ไปตามแขนขาของลูก ตั้งแต่หัวจรดปลายเท้าช่วยกระตุ้นประสาทสัมผัสทางกายได้เป็นอย่างดี
จ๊ะเอ๋
ช่วยฝึกการจดจำใบหน้าของคุณพ่อคุณแม่ และเพิ่มความสนุกได้ด้วยการทำหน้าตลกๆ แปลกๆ เช่น แลบลิ้น ทำตาโต ยิ้มปากกว้าง เรียกรอยยิ้มและเสียงหัวเราะจากลูกได้ดีค่ะ
นวดให้ทั่วตัว
การนวดตัวลูกด้วยสัมผัสที่อบอุ่นอ่อนโยน จะช่วยให้กล้ามเนื้อได้ผ่อนคลาย มีการไหลเวียนของเลือดดี ส่งผลต่อการเสริมสร้างกล้ามเนื้อและกระตุ้นให้ข้อต่อต่างๆ แข็งแรง โดยขณะนวดคุณพ่อคุณแม่ก็ควรชวนลูกพูดคุย หรือขานชื่อส่วนต่างๆ ของร่างกายไปด้วย เป็นการสอนให้ลูกค่อยๆ เรียนรู้เกี่ยวกับร่างกายตัวเอง และกระตุ้นให้เกิดการพูด
เด็กวัย 4-6 เดือน
ของเล่นกรุ๊งกริ๊ง
หาของเล่นที่เขย่าแล้วมีเสียง หรือคุณพ่อคุณแม่อาจผลิตเองโดยหาลูกปัดมาใส่กล่องให้ลูกเขย่าเล่น จะช่วยให้ลูกฝึกการฟังและแยกแยะเสียงที่แตกต่างกัน ฝึกประสาทสัมผัสที่ประสานงานกันระหว่างตา หู และมือ
ผ้าห่มบินได้
หาผ้าห่มผืนหน้า เช่น ผ้านวม แล้วจับลูกนอนตรงกลาง จากนั้นคุณพ่อคุณแม่ช่วยกันจับปลายผ้าห่มทั้ง 2 ข้างให้มั่น ค่อยๆ โยกไกวช้าๆ เหมือนนอนในเปล นอกจากสนุกแล้วยังเป็นการฝึกเรื่องการทรงตัว ข้อสำคัญคือต้องทำด้วยความระมัดระวังป้องกันลูกหล่นให้ดีนะคะ
ค่อยๆ คืบให้สนุก
ช่วงนี้เป็นวัยที่ลูกเริ่มคืบคลาน ควรหาของเล่นสีสันสดใสมาวางข้างหน้าเพื่อกระตุ้นให้ลูกคืบคลานไปหยิบของเล่น นอกจากจะช่วยฝึกเรื่องการทรงตัวและการเคลื่อนไหวแล้ว ยังเป็นการฝึกพัฒนาการกล้ามเนื้อมือให้แข็งแรง
เด็กวัย 7-9 เดือน
อะไรเอ่ยอยู่ในกล่อง
หาของเล่นของใช้ต่างชนิดต่างผิวสัมผัส เช่น ตุ๊กตาผ้า ลูกบอลพลาสติก หรือแท่งไม้ มาใส่ไว้ในกล่อง แล้วให้ลูกลองใช้มือควานหาและสำรวจสิ่งของในกล่อง ลูกจะได้ฝึกประสบการณ์สัมผัสพื้นผิวที่หลากหลาย และได้เรียนรู้การจดจำ และการคาดเดา ซึ่งเป็นทักษะที่เหมาะกับพัฒนาในช่วงวัยนี้
เคาะๆ แสนสนุก
หาเครื่องดนตรีชิ้นเล็กๆ ที่เหมาะกับเด็ก เช่น กลอง เครื่องเขย่า หรืออาจใช้อุปกรณ์ใกล้ตัวภายในบ้าน มาเคาะเล่นให้เกิดเสียงสูงๆ ต่ำๆ ลูกจะได้เรียนรู้แหล่งที่มาของเสียง และทำความเข้าใจเรื่องความสัมพันธ์ของเหตุและผลว่าเมื่อเคาะจะเกิดเสียง รวมทั้งยังได้ฝึกการทำงานประสานกันระหว่างมือและสายตา
ข้ามภูเขา
ซ้อนหมอนหลายๆใบเพื่อให้ลูกคลานข้ามไปหาคุณแม่ เป็นการฝึกบริหารกล้ามเนื้อทั้งมัดเล็กและมัดใหญ่ ได้ฝึกทักษะการเคลื่อนไหวร่างกายที่แตกต่างไปจากการคลานบนพื้นราบ
เด็กวัย 10-12 เดือน
นิทานเล่มโปรด
เลือกนิทานที่มีรูปภาพสดใส ประโยคสั้นๆ เป็นคำคล้องจอง หรือใช้น้ำเสียงที่จูงใจ เช่น เสียงสูงๆ ต่ำ ช่วยให้ลูกได้เรียนรู้คำศัพท์และฝึกฟังเสียง เป็นการสร้างพื้นฐานในการพัฒนาภาษาและการสื่อสารต่อไป
ศิลปินตัวจิ๋ว
ให้ลูกได้จับดินสอหรือสีเทียนแท่งใหญ่ๆ วาดรูปหรือขีดเขียนลากเส้นอิสระ โดยมีคุณพ่อคุณแม่ร่วมทำกิจกรรมไปพร้อมๆ กัน ลูกจะได้ฝึกการใช้กล้ามเนื้อมือมัดเล็ก เรียนรู้สีสันต่างๆ และช่วยฝึกทักษะการใช้จินตนาการความคิดสร้างสรรค์
ตักดินเททราย
หามุมเหมาะๆ ที่ลูกสามารถตักดินเล่นทรายเพื่อให้ลูกได้สัมผัสดินทราย และที่มีผิวแตกต่างกัน หรืออาจจะทำให้ลูกสนุกมากขึ้นด้วยการหาขวดหรือภาชนะให้ลูกตักทรายใส่ ลูกจะได้ฝึกการทำงานประสานกันของมือและสายตาที่มากขึ้นค่ะ
กิจกรรมนี้ นอกจากจะช่วยส่งเสริมพัฒนาการทารกแล้วยังช่วยให้ลูกมีปฏิสัมพันธ์กับคุณพ่อคุณแม่ในทุกๆ กิจกรรมซึ่งคุณพ่อคุณแม่ควรจะใส่ความสนุกสนานและอารมณ์ที่ผ่อนคลายเข้าไปด้วยเพื่อให้ลูกรู้สึกคล้อยตามและพร้อมจะเรียนรู้ค่ะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก thaichilddevelopment